Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi’ne 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü kapsamında yaptığı ziyareti raporlaştırarak, hapishanedeki kadın tutsakların yaşadığı sorunları kamuoyuna duyurdu. Raporda, kadınların temel haklarına ulaşmada karşılaştıkları engeller ve hapishanedeki keyfi uygulamalar vurgulandı.
Avukat görüşmeleri ve mektup hakları kısıtlanıyor
Raporuna göre, Sincan Kadın Kapalı Hapishanesi’nde kadın tutsakların avukat görüşmeleri büyük ölçüde engelleniyor. Görüşme odalarındaki camların dörtte üçü boyanarak kadınların avukatlarını görmesi engelleniyor, ayrıca gardiyanlar “kontrol” adı altında görüşmeleri baltalıyor. Tutsakların belirledikleri görüşçülere uygulanan “güvenlik” soruşturması süreçlerinin belirsiz ve uzun olması, kadınların görüş haklarını kısıtlıyor.
Mektup gönderme haklarında da kısıtlamalar var. Raporda, mektup gönderme sıklığının azaltıldığı, haftada iki gün alınan mektupların tek güne indirildiği ifade ediliyor. Mektup gönderme ücretlerinin pahalı olduğu ve Kürtçe gelen mektupların Türkçeye çevrilmesi gerektiği, bu sürecin ise neredeyse 4 ay sürdüğü belirtiliyor. Ayrıca hapishaneler arası kargo alışverişinin yasaklanması, kargolarla gelen mektupların tutsaklara ulaştırılmaması gibi sorunlar da raporda yer alıyor.
Temel ihtiyaçlara ulaşma zorlukları
Kadın tutsaklar, hapishanede temel yaşamsal ihtiyaçlarını karşılamakta büyük zorluklar yaşıyor. Raporda, kadın tutsaklara verilen yemeklerin porsiyonlarının küçültüldüğü, hasta tutsakların hastaneye sevklerinin çeşitli bahanelerle iptal edildiği ifade ediliyor. Özellikle kadınlar için önemli olan sağlık hizmetlerine erişimde ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Smear testi ve rutin mamografi gibi sağlık hizmetlerinden kadın tutsakların yararlanamadığı, meme kanseri riski taşıyan bir kadının 2 yıldır hastaneye sevk edilmediği ve epilepsi hastası olan bir kadının hâlâ hastaneye sevk edilmediği örnekleri veriliyor.
Raporda, hekim muayeneleri sırasında askerlerin kadınlarla birlikte muayeneye girmeye çalıştığı ve bu durumun tutsakl kadınların tedavilerine engel olduğu belirtiliyor.
Hijyen ve sosyal ihtiyaçlar
Sincan Kadın Hapishanesi’nde hijyen sorununun oldukça büyük olduğu ifade ediliyor. Kadın tutsaklar, özel yaşam alanlarındaki hijyen sorunlarıyla ilgili bir muhatap bulamıyor. Ayrıca, geçici koğuşlarda kalan kadınların temel ihtiyaçları, örneğin diş fırçası gibi, sağlanmıyor.
Tasarruf tedbirleri kapsamında hapishanedeki çeşitli sosyal etkinlikler ve kuaför gibi ihtiyaçlar da kesilmiş durumda. Raporda, açık görüş sürelerinin 45 dakikaya düşürülmesi, süreli yayınların kabul edilmemesi ve telefon hakkının kısıtlanması gibi keyfi uygulamalara dikkat çekiliyor. Ayrıca, tutsaklardan habersiz gerçekleştirilen yer değişiklikleri, ağırlaştırılmış müebbet alan tutsakların telefon haklarının iade edilmemesi gibi uygulamaların kadın tutsakların hayatını daha da zorlaştırdığı vurgulandı.
Keyfi uygulamalar ve siyasi tutsaklara yönelik baskılar
Raporda, siyasi tutsakların şartlı tahliye hakkının verilmemesi ve idari gözlem kurulunun keyfi kararlarının kadın tutsaklar üzerinde büyük bir baskı oluşturduğuna dikkat çekiliyor.
